Advisering kostprijsmodel/calculatie (tariefbepaling)

Advisering kostprijsmodel/ calculatie voor de juiste tariefbepaling

Het bepalen van het juiste tarief kan voor ondernemers een groot struikelblok vormen. De kostprijs van het aanbod brengt u al voor een groot deel in de richting van de uiteindelijke tariefbepaling. Voor het bepalen van de kostprijs kunnen diverse methodes worden toegepast. Er kan gekozen worden voor activity based costing, een integrale kostprijsberekening en de kostenplaatsenmethode. In dit artikel nemen we deze drie opties met u door.

Het in kaart brengen van kosten als basis voor het bepalen van het tarief

Kostprijsberekeningen bieden inzicht in de kostenstructuur van een organisatie. De kosten die in kaart worden gebracht, vormen vaak de basis voor een aantal belangrijke beslissingen. Een van deze beslissingen heeft betrekking op het bepalen van het tarief. Hierbij ligt de nadruk op de winstgevendheid en de kostendekkendheid van het aanbod. Andere belangrijke beweegredenen om de gemaakte kosten goed in kaart te brengen zijn de balanswaardering en de winstbepaling. Daarnaast wordt de focus op de kostenstructuur gelegd bij bedrijfseconomische analyses. Het kan per bedrijf verschillen welke kostprijsmethode het meest voor de hand ligt en dus het meest effectief is.

Alles over de integrale kostprijsberekening

Een integrale kostprijs is een term voor alle totale kosten die moeten worden gemaakt om een product te kunnen vervaardigen of een dienst te kunnen leveren. Deze kostprijs wordt ook wel ‘absorption costing genoemd, omdat alle kosten van de organisatie worden doorbelast in de verschillende kostprijzen. Deze kostprijs wordt uitgedrukt per product. Vooral de indirecte kosten, dus de kosten die niet specifiek aan een bedrijfsonderdeel te relateren zijn, vormen een probleem bij het bepalen van de integrale kostprijs. Dit dilemma staat in de accountancy wereld bekend als probleem van de kostenallocatie. Er zijn diverse manieren om dit probleem het hoofd te bieden. Naast de kostenplaatsmethode en activity based costing (waarover u verderop in dit artikel meer kunt lezen) kan er gekozen worden voor een integrale kostprijsberekening.

Bij een integrale kostprijsberekening worden de vaste kosten, die gemaakt worden bij een bepaalde capaciteit, worden gerelateerd aan een gemiddelde of normale productieomvang. Deze productieomvang zal op langere termijn tot de geplande productie leiden. In de meeste gevallen zijn de vaste kosten capaciteit gebonden. De variabele kosten zijn in de meeste gevallen juist product gebonden. Indien er sprake is van vol­ledig proportioneel variabele kosten, is het totale variabele kostenbedrag derhalve vol­ledig afhankelijk van de verwachte capaciteit. Op basis hiervan kan de onderstaande kostprijsformule worden gehanteerd om de integrale kostprijs vast te stellen:

Kostprijs = C/N + V/W

• C – Totale vaste kosten per periode
• N – Normale capaciteit gedurende dezelfde periode
• V – Geschatte totale variabele kosten per periode
• W – Verwachte volume gedurende dezelfde periode

Het is goed om voor de volledigheid te vermelden dat de integrale kostprijsberekening voornamelijk wordt gebruikt voor het bepalen van balanswaarderingen en de periodieke bepaling van winst en vermogen. De methode kan worden gebruikt voor kostprijsberekening maar in veel gevallen wordt er de voorkeur gegeven aan het werken met kostenplaatsmethodes of het gebruik maken van activity based costing.

Hoe werkt de kostenplaatsmethode?

De kostenplaatsmethode kan worden gezien als een van de meer traditionele kostprijsmodellen. Bij dit model wordt een strikt onderscheid gemaakt tussen de directe- en indirecte kosten. De eerste stap bij het vormgeven van de kostenplaatsmethode is dan ook het vaststellen van welke kosten direct aan producten kunnen worden toegekend, zoals materiaalkosten, en welke kosten als indirecte kosten, zoals telefoonkosten, moeten worden gezien. De indirecte kosten worden aan de hand van een verdeelsleutel verdeeld over de hoofdkostenplaatsen. Dit zijn kostenplaatsen die een directe relatie hebben met de producten die de organisatie voortbrengt maar niet direct toe te rekenen zijn aan één product. De indirecte kosten worden dus op basis van verdeelsleutels aan de diverse afdelingen gekoppeld maar hiermee is het geen gegeven dat de betreffende afdelingen ook deze kosten hebben veroorzaakt. Het nadeel hiervan is dat er een scheef kostenbeeld ontstaat. Dit is niet altijd de gewenste situatie.

Wat is activity based costing?

Activity based costing (ABC) is een kostprijsmodel die veel bedrijven hanteren om hun tarieven te bepalen. De achterliggende gedachte van het ABC model is dat niet de producten zelf maar de activiteiten (activity based) de kosten veroorzakende factoren zijn. De kosten worden dus gerelateerd aan de activiteiten die nodig zijn om de producten te maken en te verkopen. Activity based costing is dus een kostprijsberekening dat gericht is op hoeveel van iedere activiteit per item nodig is om tot productie te komen. Hierdoor worden de kosten per product vastgesteld. Hierdoor heeft activity based costing een tegenovergestelde benaderingswijze dan bij de meer traditionele kostprijsmodellen het geval is. Er wordt een causaal verband gelegd tussen de kostenveroorzakers en indirecte kosten. Het voordeel van activity based costing ten opzichte van de traditionele kostprijsmodellen is dat het in het laatste geval lastig is om de kosten van de productiefactoren en de overhead te bepalen waardoor een vertekend beeld kan ontstaan met betrekking tot de gemaakte kosten. Activity based costing is als kostprijsmodel uitstekend geschikt voor bedrijven die een hoog aandeel hebben in indirecte kosten in vergelijking met directe kosten.

Persoonlijk advies over kostprijsberekening

Heeft u behoefte aan persoonlijk advies over kostprijsberekening? Dan kunt u hiervoor uitstekend bij de accountants van Brouwers terecht. Onze ervaren adviseurs kijken graag met u mee op welke manier de kostprijs het beste gecalculeerd kan worden. Heeft u interesse om vrijblijvend af te stemmen wat we voor u kunnen betekenen? Bel ons dan gerust op 038-851 5310 of stuur een e-mail aan: info@brouwers.nl. U kunt ook het onderstaande contactformulier invullen. Wij reageren dan zo snel mogelijk op uw bericht.