De fiscale gevolgen van het staking van een onderneming

Het staken van uw onderneming heeft fiscale gevolgen, daar is geen ontkomen aan. Het maakt ook geen verschil of deze situatie u is overkomen of dat u zelf deze keuze heeft gemaakt. In dit artikel leest u alles over de fiscale consequenties van het staken van een onderneming.

Wat houdt de term staking onderneming in?

Er wordt in de fiscale wereld gesproken over het staken van een onderneming als het bedrijf wordt geliquideerd (dus gestopt), overgedragen wordt aan derden of verkocht. Daarnaast wordt een verandering van ondernemersvorm of de verplaatsing van bedrijfsactiviteiten naar het buitenland gezien als vorm van staking. Ook zal bij het overlijden van een winstgenieter (dus een ondernemer of een medegerechtigde) of een ontbinding van een huwelijksgemeenschap sprake zijn van staking. In geval van echtscheidingen, overlijden of emigratie wordt er gesproken over een fictieve staking. Tot slot kan er bij een tijdelijke inkrimping (bijvoorbeeld door ziekte of andere persoonlijke omstandigheden) ook sprake zijn van een staking.

Hoe ontstaat stakingswinst?

Bij de bovengenoemde situaties kan er stakingswinst worden gerealiseerd. Dit kan het geval zijn bij bedrijfsovernames. Dit is de winst die wordt behaald met of bij de staking van een onderneming. De stakingswinst is het verschil tussen de boekwaarde en de daadwerkelijk afgesproken prijs. In dat geval moet er dus niet alleen een winstbepalende balans maar ook een vermogensbepalende balans worden opgesteld. Om deze laatstgenoemde balans vorm te geven, moet er dus gekeken worden naar de waarde van het economisch verkeer. Op deze manier wordt er inzicht verkregen in aspecten zoals de stille reserves en de goodwill. Stakingswinst is dan ook een term voor het saldo tussen de vermogensbepalende balans en de winstbepalende balans.

Deze winst kan bestaan uit een bedrag voor:

• De stille reserves (dus de meerwaarde op activa)
• Goodwill (dus de meerwaarde van de naam, het imago en de winstgevendheid)
• De fiscale reserves (opzij gelegde bedragen voor bijvoorbeeld kostenegalisatie of herinvesteringen die fiscaal gezien afgetrokken mogen worden van de winst)
• De desinvesteringsbijtellingen (een verhoging van de winst uit onderneming)

Wanneer is er sprake van het staken van een onderneming?

Het is belangrijk om het moment van het staken van een onderneming goed vast te leggen. Dit moment biedt in de praktijk nog wel eens ruimte voor discussie tussen de betrokken partijen. In de basis wordt ervan uit gegaan dat er sprake is van het staken van een onderneming als dit feitelijk zo is. In sommige gevallen kan er echter geschoven worden met het moment van staken van een onderneming, bijvoorbeeld als de organisatie tegen een winstrecht wordt overgedragen. In dat geval spelen aspecten als geldstromen en contracten een belangrijke rol.

Wanneer is er sprake van een gedeeltelijke staking van een onderneming

Naast een algehele staking van een onderneming kan er sprake zijn van een gedeeltelijke staking van een onderneming. Bij een algehele staking van een onderneming worden alle bedrijfsactiviteiten beëindigd. Er is sprake van een gedeeltelijke staking van een onderneming op het moment dat er sprake is van een beëindiging van een zelfstandig deel van de onderneming. Hiervan kan sprake zijn als er een filiaal van een handelsonderneming wordt verkocht of een deel van de bedrijfsactiviteiten wordt overgedragen.

Het staken van een onderneming heeft uiteraard meerdere fiscale gevolgen

• Bij het verkopen of overdragen van activa is er sprake van “de waarde van het economisch verkeer”. Op de verkoop kan boekwinst worden gemaakt. Over deze stille reserves moet belasting worden betaald.
• De oudedagsreserve, herinvesteringsreserve en wellicht zelfs een terugkeerreserve zullen bij staking vrijvallen. Dit betekent dat hierover een belastingheffing moet worden betaald.
• De stakingsaftrek is een aftrekpost op de winst die u bij staken bepaald heeft. Van deze stakingsaftrek mag dus een vastgesteld bedrag per persoon worden afgetrokken van de belasting.
• Indien er het afgelopen jaar sprake is van ondernemingsverlies mag dit worden gesaldeerd met de winst die bij het staken gemaakt wordt.
• Als er sprake is van een stakingswinst die hoger is dan het in het jaar geleden handelsverlies, zijn de regelingen met betrekking tot stakingsaftrek van toepassing.
• Bij staking komt ook de fiscale oudedagsreserve te vervallen. Dit wil zeggen dat u belasting moet betalen over de stand van de fiscale oudedagsreserve. Deze vrijval mag verrekend worden met de ondernemersverliezen. Het behoort ook tot de mogelijkheden om dit bedrag af te storten in een lijfrentepolis. Deze laatste optie wordt ook wel vrijval oudedagsreserve bij staking onderneming genoemd.
• In het jaar van staking is de MKB-winstvrijstelling nog altijd van toepassing. Deze vrijstelling mag ook op de stakingswinst worden toegepast.
• Op het moment dat u binnen vijf jaar na aankoop van het bedrijf overgaat tot het staken van de onderneming kan de desinvesteringsbijtelling actueel worden. in dat geval moet u bij het staken van uw bedrijf wellicht het in het verleden genoten investeringsaftrek deels terugbetalen.

BTW en belastingaangifte doen bij staking onderneming

Op het moment dat u het bedrijf beëindigd, moet u de administratie afsluiten. Hierbij moeten er jaarstukken worden opgemaakt die uiteraard lopen tot het moment dat bedrijfsbeëindiging daadwerkelijk een feit is. In de aangifte omzetbelasting moet dan de BTW worden aangegeven over de eventuele goederen die naar privé bezit zijn gegaan. Elders op deze website vindt u veel meer uitgebreide informatie over de overdracht en liquidaties van ondernemingen.

Doorschuifregeling bij staking onderneming

In geval van staking van een onderneming moet de winstgenieter in beginsel afrekenen over de in de onderneming aanwezige stille reserves, fiscale reserves en (niet-persoonlijke) goodwill. Uiteraard worden deze zaken gezien als negatieve aspecten die komen kijken bij het staken van een onderneming. Om tegemoet te komen aan deze bezwaren, kan er gekozen worden voor een doorschuifregeling bij de staking van een onderneming. Bij deze constructie schuift de inkomstenbelastingclaim over de stakingswinst door naar de verkrijger. Door de keuze voor een doorschuifregeling wordt de onderneming niet als gestaakt beschouwd. De verkrijgers zetten bij doorschuiven de onderneming voort met de boekwaarden op de fiscale slotbalans van hun voorganger.

Persoonlijk advies over de fiscale gevolgen van een staking van een onderneming

Heeft u interesse in meer informatie of persoonlijk advies over de fiscale gevolgen van een staking van een onderneming? Neem dan contact met ons op en maak gebruik van onze ervaring en advies op dit gebied. Bel ons gerust op 038-851 5310 of stuur een e-mail aan: info@brouwers.nl. U kunt ook het onderstaande contactformulier invullen, wij reageren dan zo snel mogelijk op uw bericht.